چشمه

بسی کند و کاوید و کوشش نمود ...

چشمه

بسی کند و کاوید و کوشش نمود ...

مصیبتهای اجتماعی جامعه شناسان

سه شنبه, ۲ تیر ۱۳۹۴، ۱۰:۰۷ ق.ظ

وقتی که جامعه شناسی می خوانید، موضوع مورد بررسی شما حیات اجتماعی انسانهاست. اینکه جامعه یعنی چه؟ چگونه سامان می یابد؟ دچار چه مشکلاتی است؟ چطور میتواند جای بهتری برای زندگی آدمها باشد؟ اما در همین ابتدای کار و در تعیین جایگاه اصلی ترین مفاهیمی که باید با آنها مبانی اندیشه و عملتان را سامان دهید، مسائل همان جامعه ای که دغدغه ی بهتر شدنش را دارید، تمام قد در مقابل شما می ایستد. 
متن زیر را استاد گرانقدرم جناب آقای دکتر علیوردی نیا در رابطه با موضوع "حضور زنان در ورزشگاهها" نوشته اند. آنچه که ذیل طرح مشکل حضور زنان در ورزشگاهها از سوی دکتر علیوردی نیا بیان شده، در واقع ریشه ی بسیاری از انحرافات اجتماعی و علت ناکارآمدی بسیاری از سیاستها برای حل این انحرافات است. اگر تحریف و جعل نظر یک جامعه شناس متخصص انحرافات اجتماعی را نیز نوعی انحراف میدانید، خبرگزاری تسنیم مرتکب این رفتار انحرافی شده است. سانسور، یکی از مصیبتهای اجتماعی جامعه شناسان است. در ادامه یادداشت اصلی را که در اختیار بنده قرار گرفته ملاحظه میفرمایید.


به نام خدا
سلام. متاسفانه خبرگزاری تسنیم در یک حرکت غیرحرفه ای و به دور از اخلاق اسلامی، مصاحبه اینجانب را با حذف برخی از قسمت های مصاحبه، بر اساس دیدگاه خود در مورد حضور زنان در ورزشگاه، با با یک تیتر جعلی، تحریف نموده است. لذا اصل مصاحبه را به پیوست ارسال می کنم.
 
با تشکر
اکبر علیوردی نیا

دکتر اکبر علیوردی ‌نیا( دانشیار جامعه شناسی دانشگاه مازندران) در گفت‌و‌گو با خبرنگار جوانان و خانواده خبرگزاری تسنیم در مصاحبه ای در مورد حضور زنان در ورزشگاه‌ها به ویژه استادیوم ورزشی مسابقات فوتبال، اظهار داشت: در این زمینه ملاحظات فرانظری مطرح می‌شود. درواقع باید مطالعات و بررسی دقیق در خصوص حضور زنان در ورزشگاه صورت گیرد.
وی افزود، پیمایش هایی که نشان دهنده روند فزاینده سوء مصرف مواد (از جمله الکل)، روسپیگری، فرار دختران از منزل، طلاق، کارتن خوابی ،خودکشی ، قتل های شرافتی، خشونت خانگی، تکدی گری و سایر آسیب های اجتماعی مربوط به زنان و دختران است، نمودهایی از فشارهای ساختاری است که ناشی از تنش در اجزای مختلف نظام اجتماعی و لایه های مختلف تشکیل دهنده آن است. از سوی دیگر، مدیریت آسیب های اجتماعی در جامعه ما به مراتب دشوارتر از جوامعی است که نظام ارزشی و هنجاری تفکیک شده ای دارند. زیرا، در جوامع غیر دینی لزوما قوانین موضوعه مبتنی بر ارزش های مذهبی نیستند و لذا ناکارآمدی هنجارهای اجتماعی- از جمله قوانین- و بازیگران نقش ها به ارزش های مذهبی ارتباطی پیدا نمی کند. ولی در ایران، چون قوانین مبتنی بر ارزش های مذهبی اند و این دو از هم تفکیک نشده اند، ناکارآمدی قوانین، یک مساله ارزشی می شود و با ریشه های نظام ارتباط پیدا می کند. بنابراین، ملاحظات فرانظری و ایدئولوژیکی موجب می شود تا نتوان در بسیاری از موارد، توصیه های سیاستی مبتنی بر نظریه های جرم شناختی را در جامعه ما اعمال نمود.
علیوردی نیا افزود، لزوم تبیین وضعیت موجود، درک آسیب های اجتماعی در متن ساختار اجتماعی و نقد و ارزیابی سیاست های اجتماعی موجود، از جمله موارد مهمی است که سیاستگزاران حوزه مسائل اجتماعی بایستی بدان توجه کنند. مطالعات سطح ساختاری، درنهایت، پیشنهاد تغییر کلی جامعه را ارائه می‌دهند؛ اما این پیشنهادها اغلب غیرعملی و ناشدنی است. این قبیل پیشنهادها که با نیات خیرخواهانه مطرح می‌شود و احتمالاً صحیح نیز هست، غالباً امکان عملی‌شدنشان منتفی است. از مهم‌ترین‌ مقتضیات‌ شرایط‌ کنونی کشور، درک واقع‌بینانه‌ و حقیقی از جامعه، تحولات‌، فرصت‌ها، ظرفیت‌ها، تهدیدات، آسیب‌ها و نگرانی‌هایی است‌که در شرایط کنونی با آن مواجهیم. لذا حضور زنان در ورزشگاه‌ها را نمی‌توان تنها و به‌عنوان یک پدیده‌ منفک و مجرد‌ مورد بررسی و مطالعه‌ قرار داد.
وی افزود در اینجا بحث علمی چندان مدخلیتی ندارد که من بخواهم به لحاظ نظری به این مساله بپردازم. زیرا مسائلی که اینک مطرح می شود تا حدودی سیاسی و گاهی شرعی است. لذا از این منظر است که عرض می کنم ملاحظات فرانظری است که موجب می شود نتوان در بسیاری از موارد، توصیه های سیاستی مبتنی بر نظریه های جرم شناختی را در جامعه ما اعمال نمود.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌ها از دولت‌های گذشته مطرح بود ولی امروز بسیار برجسته تر و مهم تر تلقی شده است، افزود: باید ببینیم گیر کار کجاست که امروز این همهمه رخ داده است.

علیوردی نیا بیان کرد : اینکه فرهنگسازی و جایگاه مخصوص برای زنان در نظر گرفته شده یا خیر موضوع دیگری است، که باید مدنظر قرار گیرد. ولی باید بگویم افرادی که در خصوص حضور زنان در ورزشگاه‌ها تجمع می کنند و نسبت به  حضور زنان در ورزشگاه‌ها حساسیت ویژه ای دارند، باید در رابطه با مشکلات اصلی زنان نیز بسیار حساس تر بوده و عکس‌العمل نشان دهند.

وی با اشاره به اینکه باید قوانین و مقررات در کشور براساس عرف باشد، گفت: در صورتی که قوانین موضوعه با آنچه که مردم برایشان مهم است، متفاوت باشد ما شاهد تنش های این چنینی در لایه های مختلف نظام اجتماعی خواهیم بود. وی افزود، آیا به بحث خشونت علیه زنان، زنانه شدن اعتیاد، کارتن خوابی و تکدی گری زنان، خودکشی و خودسوزی زنان و قتل های شرافتی، افزایش طلاق و حتی طلاق های عاطفی نیز مانند حضور زنان در ورزشگاه‌ها توجه می‌شود؟
علیوردی‌نیا بیان کرد: جای مباحث مربوط به مشکلاتی که زنان و دختران جامعه ما با آن مواجهند در مباحث و مناظره های علمی شبکه چهار سیما بسیارخالی است و راه اندازی شبکه زنان در سیمای جمهوری اسلامی، که در آن به چاش های موجود و پیش روی زنان ایرانی پرداخته شود، ضروری بنظر می رسد.
انتهای پیام

 

  • معصومه محمودیان

نظرات  (۴)

اصل موضوعی که بدان اشاره شده، یعنی ملاحظات فرانظری و ایدئولوژیکی در برخورد با مسائل اجتماعی درست است، ولی نظر به اینکه واژه فرانظری واژه فرانظریه را در نظریات جامعه شناسی به ذهن متبادر می سازد به نظر می رسد که ملاحظات ایدئولوژیکی و ارزشی تعبیر مناسب تری باشد.

سلام. به نظر من فرانظری اصطلاح دقیقی است و با فرانظریه کاملا می باشد. ملاحظات فرانظری صرفا به ملاحظات ایدئولوژیکی یا ارزشی محدود نمی شود بلکه می تواند شامل ملاحظات مادی در اجرای سیاست ها نیز بشود.
الان این آقای دکتر دقیقا چه حرف علمی و قوی در مورد حضور خانمها در ورزشگاه زد؟
قوانین و مقررات در کشور براساس عرف باشد.
یا زنان مسائل زیادی در آسیبهای اجتماعی دارند و...
اینها رو که همه بلدند بگویند.
آقای دکترنظرت راجع به حضور در ورزشگاه از زاویه جامعه شناسی چیه؟



اینکه گفته شده "در صورتی که قوانین موضوعه با آنچه که مردم برایشان مهم است، متفاوت باشد ما شاهد تنش های این چنینی در لایه های مختلف نظام اجتماعی خواهیم بود"، به نظر نمی رسد توصیف دقیقی باشد. زیرا قوانین موضوعه به این صورت نیست که با آنچه برای "همه" مردم مهم است متفاوت باشد بلکه قوانین موضوعه با آنچه که برای "لایه هایی" از مردم مهم است متفاوت است. بنابراین سخن در تفاوت یا مغایرات قوانین موضوعه با مسائل مهم مردم نیست، چون در ذهن و ضمیر عده ای از مردم، مقوله پوشش زنان و حجاب آنها مهم ترین مسئله اجتماعی به شمار می رود (ولو همه خودکشی کنند، بیمار روانی شوند، معرض خشونت قرار بگیرند، همه اختلاس کنند و آمار فساد مالی و اداری و سیاسی از در و دیوار کشور بالا برود و ... ). لذا ریشه مسئله در جای دیگری است. مسئله اصلی این است که اولاً قوانین موضوعه تنها با آنچه که برای بخشی از مردم مهم است انطباق یافته است، دوم اینکه این قوانین با روح و زمانه ما بسی فاصله دارند، سوم، این بخش از مردم که قوانین موضوعه را نمایندگی می کنند قدرت سیاسی و نظامی جامعه را در دست دارند، چهارم اینکه این قوانین صبغه ایدئولوژیک پیدا کرده است یعنی با علایق و منافع مادی و اقتصادی این بخش از مردم به شدت گره خورده است، پنجم و مهم تر از همه اینکه مشروعیت سیاسی حاکمیت بواسطه دفاع از همین قوانین موضوعه تأمین می شود و امنیت ملی کشور بسته همین قوانین موضوعه است (به عبارتی همین قوانین موضوعه به شدت رنگ و بوی اخلاقی و ارزشی پیدا کرده اند و هزینه ای که جامعه بابت انقلاب و جنگ و ... پرداخت کرده عمدتاً با دفاع از همین قوانین موضوعه توجیه می شود و لذا دست شستن از همین قوانین موضوعه، جامعه و مملکت را با این پرسش اساسی و بنیادی مواجه می سازد که این همه هزینه جانی، مالی، معنوی و سیاسی وارد بر جامعه از اول انقلاب تا حال حاضر برای چه بود). شاید از باب تمثیل بتوان چنین گفت که جامعه ایرانی در خصوص دفاع از این نوع قوانین موضوعه، به سان یک فارغ التحصیل کارشناسی ارشد است که واقعیات عینی و اقتصادی، بوروکراتیک، جمعیت شناختی، اجتماعی و فرهنگی او را از ادامه تحصیل در دوره دکتری بازمی دارد ولی چون هزینه زیادی بابت تحصیلات خود پرداخته و عمر و ذهن و ضمیر خود را در این راه فرسوده و نیز در چارچوب یک دیسکورس یا گفتمان غالب فرهنگی و تاریخی، تحصیلات ارزش ذاتی پیدا کرده مجبور به ادامه تحصیل شده است ولو واقعیات زمان و زمانه ما بیهوده بودن و بی نتیجه بودن آن را محرز بداند.   

پاسخ:
سلام
البته بحث ایشان پوشش نبود اما منطقی که بکار برده اند را می توان تعمیم داد.
برداشت من این است که شما هم قبول دارید قوانین موضوعه در موارد مورد بحث با آنچه برای "برخی" مهم است منطبق است و نه برای اکثریت. اما فکر میکنید به دلیل هزینه های اجتماعی وضع این قوانین و نقشی که در مشروعیت بخشی به سیستم ایفا میکنند، باید حتی با هزیته های سنگین، اجرایی شدن آنها را تضمین کرد.

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی